Małopolski bank genów
MAŁOPOLSKI BANK GENÓW to tzw. „żywy bank genów”, oznacza to że nasiona poszczególnych obiektów wysiewane są corocznie, a uzyskany plon zabezpieczany – część nasion trafia do wysiewu w kolejnym sezonie wegetacyjnym, natomiast pozostała część zostaje zabezpieczona jako rezerwa. Trzyletni cykl obserwacji pozwolił na rzetelną ocenę i stworzenie opisu poszczególnych obiektów. Opis zawiera informacje dotyczące zimotrwałości, odporności na choroby i wyleganie, terminu kłoszenia i dojrzewania oraz masy tysiąca nasion. Obiekty zostały pozyskane z Banku Genów w Radzikowie oraz w czasie ekspedycji.
Istnieje możliwość pozyskania nasion poszczególnych obiektów. W tym celu należy złożyć zamówienie w formie elektronicznej. Zamówienie zawierające nazwę obiektu i adres dostawy należy wysłać na adres
Dokonując zamówienia należy pamiętać, że zamówienie jest realizowanie bezpłatnie, a ilość próbek możliwych do uzyskania w ciągu roku dla osoby prywatnej/Instytucji wynosi 1. Jedna próbka zawiera 100 nasion.
Prace zrealizowano przy pomocy finansowej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego.
Poniżej znajdują się informacje dotyczące każdego z obiektów.
STH 1096 ZYTA
Pszenica ozima zwyczajna o dużej zimotrwałości. Odporność na mączniaka i rdzę brunatną dość duża, rdzę żółtą średnia, septoriozę liści mała. Rośliny dość wysokie o bardzo dużej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren duża. Termin kłoszenia wczesny, dojrzewania średnio wczesny.
ZYTA
Pszenica ozima zwyczajna o dużej zimotrwałości. Odporność na mączniaka, rdzę brunatną i wyleganie dość duża, rdzę żółtą i septoriozę liści średnia. Rośliny dość wysokie (ok. 117 cm). Masa 1000 ziaren średnia. Termin kłoszenia wczesny, dojrzewania średnio wczesny.
TRITICUM MONOCOCCUM 1
Pszenica jara samopsza. Odporność na mączniaka, rdzę brunatną i septoriozę liści średnia, rdzę żółta bardzo duża. Rośliny średnio wysokie (ok. 110 cm) o średniej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren bardzo niska. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania dość późny.
TRITICUM MONOCOCCUM 2
Pszenica jara samopsza. Odporność na mączniaka, rdzę brunatną średnia, na septoriozę liści dość niska, na rdzę żółtą duża. Rośliny wysokie (ok. 140 cm) o średniej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren bardzo niska. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania dość późny.
TRITICUM DICCOCUM 1
Pszenica jara płaskurka. Odporność na mączniaka, rdzę żółta duża, septoriozę liści i rdzę brunatną średnia. Rośliny wysokie (ok. 136cm) o średniej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren bardzo niska. Termin kłoszenia późny, dojrzewania dość późny.
TRITICUM DICCOCUM 2
Pszenica jara płaskurka. Odporność na mączniaka, rdzę żółta duża, septoriozę liści średnia, rdzę brunatną dość niska. Rośliny dość wysokie (ok. 105 cm) o średniej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren bardzo niska. Termin kłoszenia późny, dojrzewania dość późny.
BLONDYNKA E0082
Pszenica ozima zwyczajna oścista o dużej zimotrwałości. Odporność na mączniaka i rdzę żółta duża, na rdzę brunatną średnia, na septoriozę liści dość mała. Rośliny wysokie o dość małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren duża. Plenność średnia. Nasiona o jasnej barwie. Odmiana dobrze znosi późny siew. Termin kłoszenia średni, dojrzewania wczesny.
EGIPCJANKA 6089
Pszenica ozima zwyczajna oścista o dużej zimotrwałości. Odporność na mączniaka i rdzę żółtą duża, rdzę brunatną i septoriozę liści średnia. Rośliny wysokie o dość małej odporności na wyleganie. Masa 100 ziaren duża. Kłos luźny. Odmiana dobrze znosi późny siew. Termin kłoszenia średni, dojrzewania wczesny.
NADWIŚLANKA 6022
Pszenica ozima zwyczajna oścista o dużej zimotrwałości. Odporność na mączniaka dość duża, rdzę żółtą duża, rdzę brunatną średnia, septoriozę liści duża. Rośliny wysokie o małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren średnia. Termin kłoszenia średnio późny, dojrzewania średnio wczesny.
OSTKA GRODKOWICKA 6095A
Pszenica ozima zwyczajna oścista o dużej zimotrwałości. Odporność na mączniaka duża, rdzę żółta duża, rdzę brunatną dość duża, na septoriozę liści średnia. Rośliny wysokie o małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren dość duża. Termin kłoszenia średni, dojrzewania wczesny.
BLONDYNKA
Pszenica ozima zwyczajna oścista o dużej zimotrwałości. Odporność na mączniaka i rdzę żółta duża, na rdzę brunatną średnia, na septoriozę liści dość mała. Rośliny wysokie o dość małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren duża. Plenność średnia. Odmiana dobrze znosi późny siew. Termin kłoszenia średni, dojrzewania wczesny.
EGIPCJANKA
Pszenica ozima zwyczajna oścista o dużej zimotrwałości. Odporność na mączniaka i rdzę żółtą duża, rdzę brunatną i septoriozę liści średnia. Rośliny wysokie o dość małej odporności na wyleganie. Masa 100 ziaren duża. Odmiana dobrze znosi późny siew. Termin kłoszenia średni, dojrzewania wczesny.
NADWIŚLANKA
Pszenica ozima zwyczajna oścista o dużej zimotrwałości. Odporność na mączniaka dość duża, rdzę żółtą duża, rdzę brunatną średnia, septoriozę liści duża. Rośliny wysokie o małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren średnia. Termin kłoszenia średni, dojrzewania średnio wczesny.
OSTKA GRODKOWICKA
Pszenica ozima zwyczajna oścista o dużej zimotrwałości. Odporność na mączniaka duża, rdzę żółta duża, rdzę brunatną, średnia septoriozę liści, dość duża. Rośliny wysokie o małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren dość duża. Termin kłoszenia średni, dojrzewania wczesny.
SQUARE HEAD GRODKOWICKA
Pszenica ozima zwyczajna bezostna o dużej zimotrwałości. Odporność na mączniaka, rdzę brunatną, septoriozę liści średnia, rdzę żółtą duża. Rośliny wysokie o średniej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren średnia. Termin kłoszenia średni, dojrzewania średnio wczesny.
OSTKA GRUBOZIARNISTA GRODKOWICKA
Pszenica ozima zwyczajna oścista o dużej zimotrwałości. Odporność na mączniaka, rdzę żółta, rdzę brunatną, septoriozę liści dość duża. Rośliny wysokie o średniej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren duża. Termin kłoszenia wczesny, dojrzewania wczesny.
ALDEA
Pszenica ozima orkisz o dużej zimotrwałości. Odporność na mączniaka duża, rdzę żółta duża do bardzo dużej, rdzę brunatną, septoriozę liści dość mała. Rośliny bardzo wysokie o bardzo małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren dość duża. Termin kłoszenia średni, dojrzewania wczesny.
AK-BUGDA MESTNAJA
Pszenica ozima zwyczajna o dużej zimotrwałości. Odporność na mączniaka dość duża, rdzę żółtą duża, septoriozę liści i rdzę brunatną średnia. Rośliny wysokie (ok. 136 cm) o małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren niska. Termin kłoszenia wczesny, dojrzewania wczesny.
ANTONIŃSKA S.46
Pszenica ozima zwyczajna o dość dużej zimotrwałości. Odporność na mączniaka dość duża, rdzę żółtą duża, rdzę brunatną i septoriozę średnia. Rośliny średnio wysokie (ok. 100 cm) o małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren bardzo niska. . Termin kłoszenia wczesny, dojrzewania wczesny.
OSTKA GRODKOWICKA 6095
Pszenica ozima zwyczajna o dużej zimotrwałości. Typ kłosa zbity, biały. Odporność na mączniaka, rdzę żółtą duża, rdzę brunatną średnia, septoriozę liści dość mała. Rośliny wysokie (ok. 145 cm) o małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren dość niska. Termin kłoszenia wczesny, dojrzewania średnio wczesny.
OSTKA GRODKOWICKA 6095A
Pszenica ozima zwyczajna o dużej zimotrwałości. Odporność na mączniaka duża, rdzę żółtą bardzo duża, rdzę brunatną dość duża, septoriozę liści średnia. Rośliny wysokie (ok. 130 cm) o małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren niska. Termin kłoszenia średni, dojrzewania średnio wczesny.
ALBUM
Pszenica ozima orkisz o średniej zimotrwałości. Odporność na mączniaka średnia, rdzę żółtą duża, rdzę brunatną mała, septoriozę liści średnia. Rośliny wysokie (ok 149 cm) o małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren bardzo niska. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania dość późny.
FUGGERS BABENHAUSER 1170
Pszenica ozima orkisz o dość dużej zimotrwałości. Odporność na mączniaka dość duża, rdzę żółta bardzo duża, rdzę brunatna i septoriozę liści dość mała. Rośliny bardzo wysokie (ok. 159 cm) o bardzo małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren mała. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania dość późny.
FUGGERS BABENHAUSER 1170A
Pszenica ozima orkisz o średniej zimotrwałości. Odporność na mączniaka dość duża, rdzę żółta bardzo duża, rdzę brunatną dość mała, septoriozę liści średnia. Rośliny wysokie (ok. 136 cm) o małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren bardzo niska. Kolor kłosa biały. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania dość późny.
FUGGERS BABENHAUSER 1170B
Pszenica ozima orkisz o dość dużej zimotrwałości. Odporność na mączniaka i rdzę brunatną dość duża, rdzę żółta duża, septoriozę liści dość duża. Rośliny wysokie (ok. 142 cm) o dość małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren bardzo niska. Kolor kłosa czerwony. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania dość późny.
INZ. DROOGE NDIJK/39/
Pszenica ozima orkisz o średniej zimotrwałości. Odporność na mączniaka, rdzę żółta duża, rdzę brunatną dość mała, septoriozę liści mała. Rośliny wysokie (ok 135 cm) o dość małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren niska. Termin kłoszenia późny, dojrzewania późny.
SCHWARZER BEHAARTERW – EMMER
Pszenica ozima płaskurka o dość małej zimotrwałości. Odporność ma mączniaka i rdzę brunatną dość duża, rdzę żółtą duża, septoriozę liści średnia. Rośliny bardzo wysokie (ok. 158 cm) o bardzo małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren niska. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania dość późny.
TRITICUM DICOCCUM 5029
Pszenica ozima płaskurka o dość małej zimotrwałości. Odporność na mączniaka, rdzę żółta, rdzę brunatną duża do bardzo dużej, septoriozę liści duża. Rośliny wysokie (ok. 124 cm) o małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren niska. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania późny.
TRITICUM DICCOCUM 5049
Pszenica ozima płaskurka o małej zimotrwałości. Odporność na mączniaka, rdzę żółta, rdzę brunatną duża do bardzo dużej, septoriozę liści duża. Rośliny wysokie (ok. 128 cm) o małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren bardzo niska. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania dość późny.
TRITICUM DICCOCUM 5337
Pszenica ozima płaskurka o małej zimotrwałości. Odporność na mączniaka, rdzę żółta, rdzę brunatną duża do bardzo dużej, septoriozę liści dość mała. Rośliny wysokie (ok. 136 cm) o małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren bardzo niska. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania dość późny.
BIAŁA KASZUBSKA
Pszenica ozima zwyczajna o dużej zimotrwałości. Odporność na mączniaka, rdzę brunatną, septoriozę liści dość duża, rdzę żółtą duża. Rośliny wysokie (ok. 129 cm) o małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren niska. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania dość wczesny.
CRVENKA
Pszenica ozima zwyczajna o bardzo dużej zimotrwałości. Odporność na mączniaka dość duża, rdzę żółta dość mała, rdzę brunatną bardzo duża, septoriozę liści mała. Rośliny średnio wysokie (ok. 97 cm) o średniej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren niska. Termin kłoszenia bardzo wczesny, dojrzewania dość wczesny.
OROVCANKA
Pszenica ozima zwyczajna o bardzo dużej zimotrwałości. Odporność na mączniaka dość duża, rdzę brunatną duża, rdzę żółta dość mała, septoriozę liści mała. Rośliny dość niskie (ok. 80 cm) o dość małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren bardzo niska. Termin kłoszenia bardzo wczesny, dojrzewania dość wczesny.
WARDARKA
Pszenica ozima zwyczajna o bardzo dużej zimotrwałości. Odporność na mączniaka i septoriozę liści średnia, rdzę żółtą dość duża, rdzę brunatną duża. Rośliny wysokie (ok. 142 cm) o małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren średnia. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania dość późny.
ORKISZ Z JASIENIA 1
Pszenica ozima orkisz o dużej zimotrwałości. Odporność na mączniaka, rdzę żółtą bardzo duża, rdzę brunatną duża, septoriozę liści dość mała. Rośliny wysokie (ok. 141 cm) o bardzo małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren niska. Kłos barwy białej. Termin kłoszenia późny, dojrzewania dość późny.
ORKISZ Z JASIENIA 2
Pszenica ozima orkisz o bardzo dużej zimotrwałości. Odporność na mączniaka dość duża, rdzę brunatną i rdzę żółtą bardzo duża, septoriozę liści średnia. Rośliny wysokie (ok 145 cm) o bardzo małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren średnia. Kłos barwy czerwonej. Termin kłoszenia dość późny wczesny, dojrzewania dość późny.
TRITICUM DICOCCUM
Pszenica jara płaskurka. Odporność na mączniaka i septoriozę liści duża, rdzę żółta i rdzę brunatną bardzo duża. Rośliny średnio wysokie (ok. 102 cm) o średniej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren bardzo niska. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania dość późny.
JĘCZMIEŃ Z JASIENIA 1
Jęczmień jary dwurzędowy. Odporność na mączniaka, rdzę żółtą, plamistość siatkową duża, rdzę brunatną dość duża. Rośliny dość niskie (ok. 86cm) o średniej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren niska. Termin kłoszenia wczesny, dojrzewania wczesny.
JĘCZMIEŃ Z JASIENIA 2
Jęczmień jary wielorzędowy. Odporność na mączniaka duża, rdzę żółtą dość duża, rdzę brunatną duża, plamistość siatkową średnia. Rośliny niskie (ok. 78cm) o dość małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren niska. Termin kłoszenia średni, dojrzewania dość wczesny.
JĘCZMIEŃ Z JASIENIA 3
Jęczmień jary wielorzędowy. Odporność na mączniaka, rdzę brunatną duża, rdzę żółtą duża do bardzo dużej, plamistość siatkową dość mała. Rośliny średnio wysokie (ok. 85 cm) o średniej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren niska. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania dość wczesny.
JĘCZMIEŃ Z JASIENIA 4
Jęczmień jary wielorzędowy. Odporność na mączniaka duża, rdzę żółta i rdzę brunatną bardzo duża, plamistość siatkową średnia. Rośliny średnio wysokie (ok. 91 cm) o małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren niska. Termin kłoszenia średni, dojrzewania dość wczesny.
OWIES CZARNY Z JASIENIA
Owies zwyczajny. Odporność na mączniaka i rdzę brunatną dość duża, rdzę żółta bardzo duża. Rośliny średnio wysokie (ok. 106 cm) o dość małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren niska. Termin wiechowania średni, dojrzewania wczesny.
TRITICUM DICOCCUM 22332
Pszenica ozima płaskurka o średniej zimotrwałości. Odporność na mączniaka, rdzę żółta, rdzę brunatną duża do bardzo dużej, septoriozę liści duża. Rośliny wysokie (ok. 115 cm) o średniej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren niska. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania późny.
TRITICUM DICCOCUM 21023
Pszenica ozima płaskurka o małej zimotrwałości. Odporność na mączniaka, rdzę żółta, rdzę brunatną duża do bardzo dużej, septoriozę liści duża. Rośliny wysokie (ok. 123 cm) o średniej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren bardzo niska. Termin kłoszenia średnio późny, dojrzewania dość późny.
TRITICUM MONOCOCCUM 21011
Pszenica jara samopsza. Odporność na mączniaka i septoriozę liści duża, rdzę żółta i rdzę brunatną bardzo duża. Rośliny średnio wysokie (ok. 131 cm) o średniej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren bardzo niska. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania dość późny.
TRITICUM MONOCOCCUM 22861
Pszenica jara samopsza. Odporność na mączniaka i septoriozę liści duża, rdzę żółta i rdzę brunatną bardzo duża. Rośliny średnio wysokie (ok. 111 cm) o dużej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren bardzo niska. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania dość późny.
URBANKA
Pszenica jara zwyczajna. Odporność na mączniaka średnia, rdzę żółtą dużą średnia, septoriozę liści i rdzę brunatną mała. Rośliny dość wysokie o dużej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren średnia. Termin kłoszenia wczesny, dojrzewania średnio wczesny.
SUSKA
Pszenica jara zwyczajna. Odporność na mączniaka i septoriozę liści średnia, rdzę brunatną i żółtą dużą średnia. Rośliny dość wysokie o średniej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren średnia. Termin kłoszenia średnio wczesny, dojrzewania późny.
OSTKA CHŁOPICKA
Pszenica jara zwyczajna o kłosie ościstym. Odporność na mączniaka i rdzę brunatną średnia, septoriozę liści mała, rdzę żółtą duża. Rośliny dość wysokie o średniej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren średnia. Termin kłoszenia średnio wczesny, dojrzewania późny.
BAJKA
Pszenica jara zwyczajna. Odporność na mączniaka, rdzę brunatną, żółtą duża, septoriozę liści średnia. Rośliny wysokie o małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren mała. Termin kłoszenia późny, dojrzewania średnio późny.
PSZENICA Z LABISZYNA
Pszenica jara zwyczajna. Odporność na mączniaka, rdzę brunatną, septoriozę liści średnia, rdze żółta duża. Rośliny wysokie ok.113cm o średniej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren średnia. Termin kłoszenia późny, dojrzewania średnio późny.
GORZOWSKA SZTYWNA
Pszenica jara zwyczajna. Odporność na mączniaka, rdzę brunatną średnia, septoriozę liści mała, rdze żółta duża. Rośliny średnio wysokie ok. 90 cm o średniej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren średnia. Termin kłoszenia wczesny, dojrzewania średnio późny.
JAGNA
Pszenica jara zwyczajna. Odporność na mączniaka i rdzę brunatną średnia, septoriozę liści mała, rdzę brunatną mała. Rośliny wysokie, ok 120cm o średniej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren duża. Termin kłoszenia wczesny, dojrzewania średnio późny.
ZIELENIAK
Owies zwyczajny. Odporność na mączniaka niska, rdzę źdźbłową i żółta bardzo duża. Rośliny wysokie (ok. 111 cm) o małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren średnia. Termin wiechowania średni, dojrzewania wczesny.
RAJTAR
Owies zwyczajny. Odporność na mączniaka średnia, rdzę źdźbłową i żółta bardzo duża. Rośliny wysokie (ok. 107 cm) o małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren mała. Termin wiechowania wczesny, dojrzewania wczesny.
UDYCZ BIAŁY
Owies zwyczajny. Odporność na mączniaka średnia, rdzę źdźbłową i żółta bardzo duża. Rośliny wysokie (ok. 112 cm) o małej odporności na wyleganie. Masa 1000 ziaren średnia. Termin wiechowania wczesny, dojrzewania średnio wczesny.
Rośliny fitosanitarne
Rośliny fitosanitarne to szerokie pojęcie. Obejmuje zarówno gatunki, które działają bezpośrednio antygrzybiczo i szkodnikobójczo, jak również takie gatunki, które użyźniają glebę i poprawiają warunki w niej panujące, co przekłada się na zdrowie i plon uprawianych w niej roślin. Rośliny fitosanitarnych stosowane są także jako nawóz zielony i wysiewane w formie przedplonu. Można je stosować jako międzyrzędzia w ogrodzie warzywnym lub wysadzać pomiędzy roślinami uprawnymi na właściwych grządkach. Posiadają właściwości rekultywacyjne gleby.
Aksamitki
Produkują i wydzielają do gleby substancje zwalczające nicienie glebowe, a także odstraszają mączlika szklarniowego oraz bielinka kapustnika. Sprawdzą się więc w sąsiedztwie warzyw korzeniowych czy kapustnych.
Facelia błękitna
Można ją wykorzystać jako nawóz zielony, roślinę fitosanitarną, ozdobną lub miododajną. Znacznie poprawia ona strukturę gleby, zwalcza patogeny glebowe, a także szkodniki na przykład mątwika.
Gryka
Sprawdza się w walce z takimi szkodnikami jak drutowce i pędraki. Korzystnie wpływa na strukturę gleby oraz panujące w niej stosunki powietrzno - wodne, oraz jest rośliną miododajną.
Rzodkiew oleista
Dzięki długiemu korzeniowi palowemu spulchnia glebę nawet do głębokości 1,5m i wpływa na jej użyźnienie. Ponadto podobnie jak gorczyca, zwalcza mątwika buraczanego.
Rzepak
Znany ze swojego pozytywnego wpływu na jakość, zdrowotność i strukturę gleby. Przyczynia się też znacznie do ograniczenia wzrostu chwastów.
Owies
Bardzo cenna roślina fitosanitarna, która ma wyjątkowe walory: ogranicza on zachwaszczenie, poprawia strukturę gleby, korzystnie wpływa na stosunki powietrzno - wodne w podłożu, przerywa tak zwany ciąg zarazkowy patogenów w glebie, dlatego jest bardzo cenny na terenach mocno zajętych przez szkodniki i choroby, zawiera skopolatynę, która hamuje rozwój patogenów odpowiedzialnych za powstawanie chorób podstawy źdźbła.
Mięta pieprzowa
Odpędza mrówki i szkodniki kapusty (bielinki, pchełki ziemne) i stanowi dobre sąsiedztwo dla drzew owocowych.
Ornithopus sativus (saradela)
Uprawiana jako roślina z przeznaczeniem na przyoranie, wzbogaca glebę w cenną biomasę, podnosząc jej żyzność. Jest doskonałą pożywką dla pożytecznych mikroorganizmów, podnosi właściwości fitosanitarne podłoża.
Melilotus (nostrzyk)
Roślina miododajna motylkowa. Jest wykorzystywany w charakterze nawozu zielonego. Odstrasza gryzonie z ogrodu.
Sinapis alba (gorczyca)
Gorczyca poprawia stan gleby, wzbogaca ją w składniki mineralne i substancje organiczne, głęboko użyźnia, a także pomaga zwalczać szkodniki na przykład mątwika buraczanego.
Rośliny z wysoką zawartością fitoestrogenów – metodyda uprawy i przykłady wykorzystania w kuchni
METODYKA UPRAWY
Mniszek lekarski
Możliwe są dwa sposoby siewu mniszka lekarskiego. Pierwszym jest wysiew do rozsadników pod koniec marca. Przeciętny czas kiełkowania wynosi dwa do trzech tygodni. W fazie 3-4 liści rośliny należy przesadzić go gruntu w rozstawie około 40 x 20 cm. Siewu można również dokonać bezpośrednio do gleby w II dekadzie kwietnia. Norma wysiewu wynosi 4kg/ha. Nasiona powinny być delikatnie przykryte warstwą gleby (ok 1cm). Dla prawidłowego kiełkowania wymagana jest lekka wilgotność gleby. W przypadku zbyt dużego zagęszczenia roślin można zastosować przerywkę. W okresie wegetacji roślin warto wykonać zabiegi pielęgnacyjne, polegającą na kilkukrotnym ręcznym odchwaszczeniu oraz spulchnieniu międzyrzędzi. Okres kwitnienia mniszka lekarskiego rozpoczyna się w kwietniu. Powtórne kwitnienie następuje późnym latem a pojedyncze kwiaty pojawiają nawet do października. Jadalne są wszystkie części mniszka - liście, kwiaty oraz korzenie. Kwiaty zbieramy wiosną, najlepiej od razu, gdy zakwitną. Również wiosenne liście mniszka są najcenniejsze, jednak listki możemy spożywać przez cały sezon.
Miechunka pomidorowa
Nasiona wysiewa się w kwietniu do rozsadników. Wschody następują po 2 tygodniach. Rozsadę sadzi się do gruntu w II-ej połowie maja. Zalecana rozstawa to ok. 70x70 cm. Miechunka wymaga gleby żyznej i wilgotnej oraz nasłonecznionego stanowiska. Najlepiej zastosować wsporniki dla roślin w postaci palików. Owoce dojrzewają nierównomiernie i często opadają, dlatego konieczne jest przeprowadzenie systematycznych zbiorów co kilka dni.
Miechunka peruwiańska
Nasiona należy wysiewać pod koniec marca do rozsadników. Wschody następują po ok. 2 tygodniach. Siewki w drugiej połowie maja należy przesadzić do gruntu w rozstawie ok 30-50 cm. Rośliny ze względu na swoją wysokość (ok 50 cm) i twardą łodygę nadają się również do uprawy w donicach. Najlepszym stanowiskiem jest przepuszczalna gleba żyzna w miejscu dużego nasłonecznienia. Początek zbioru przypada na druga połowę sierpnia.
Miechunka rozdęta
Wysiewu nasion dokonać można w kwietniu lub maju do w rozsadników. Wschody następują zwykle po 2-3 tygodniach. Rośliny do gruntu przesadzać można w czerwcu w rozstawie 30x30 cm, na glebie żyznej w miejscu słonecznym lub półcieniu. Roślina najlepiej rośnie na glebie umiarkowanie wilgotnej lub umiarkowanie suchej. Kwitnienie przypada od lipca do sierpnia. Podczas uprawy nie wymagane są podpory. Wysokość roślin to około 50cm.
Karczoch
Uprawę karczochów rozpocząć należy w lutym od wysiania nasion do rozsadników lub doniczek najlepiej wypełnionych substratem torfowym. Do momentu pojawienia się liścieni najlepiej zapewnić temperaturę 25°C, później w granicach 15 do 20°C. W maju rośliny wysadza się do gruntu w rozstawie 1x1 metr. Grządki pod uprawę karczochów powinny znajdować się w miejscu osłoniętym od wiatru i dobrze nasłonecznionym. Gleba powinna mieć odczyn obojętny lub lekko zasadowy. Powinna być również żyzna, przepuszczalna i głęboko uprawiona. Od momentu wysadzenia należy pamiętać o regularnym obfitym podlewaniu, szczególnie latem. Konieczne jest przeprowadzenie odchwaszczania w razie potrzeby. Można również zastosować nawożenie kompostem lub dobrze przekompostowanym obornikiem. Zbiór jadalnych zielonych kwiatostanów karczocha następuje pod koniec lata.
Koniczyna czerwona
Pole do siewu koniczyny czerwonej należy starannie przygotować. Uprawki wiosenne (kultywatorowanie, bronowanie, wałowanie) powinno się wykonywać w jak najmniejszym odstępie czasu przed siewem. Koniczynę łąkową można siać wczesną wiosną w okresie siewu zbóż jarych, późną wiosną zwykle w maju albo w lecie po zbiorze wcześnie dojrzewających roślin ozimych i jarych. Norma wysiewu przy siewie czystym wynosi 8-12 kg/ha. Nasiona wysiewa się w rzędy co 15-20 cm i na głębokość 1-2 cm. Koniczyna ma duże zapotrzebowanie na wodę i jest wrażliwa na susze zwłaszcza we wczesnym okresie rozwoju. Kwitnienie przypada na okres od maja do września. Nasiona koniczyny czerwonej zbiera się dopiero z drugiego pokosu w roku pełnego użytkowania, gdy nasiona są twarde oraz mają typowe wybarwienie i połysk. Termin ten przypada zwykle około połowy maja. Zbiór należy go rozpocząć, gdy 60–70% główek zaczyna przybierać barwę brunatną.
Pluskwica groniasta
Uprawa tej rośliny polega na wysiewie do rozsadników ze zwykłą ziemią ogrodniczą. Nasiona siejemy na głębokość do 1 cm, zasiew podlewamy i odstawiamy w jasne i ciepłe miejsce (25℃). Gdy siewki osiągną 5 cm rozsadzamy do doniczek. Do gruntu sadzimy rośliny, które mają co najmniej 10 cm wysokości. Pluskwica kwitnie intensywnie i długo od lipca do września. Jest gatunkiem cieniolubnym. Jest całkowicie mrozoodporna i łatwa w hodowli. Nie wymaga nawożenia i rośnie dobrze w każdej glebie.
Szałwia lekarska
Nasiona szałwii siejemy w marcu do inspektu lub skrzynek na głębokość 0,5 cm. W kwietniu nasiona można wysiać na rozsadnik na głębokość 1 cm. Do gruntu przesadza się siewki, gdy wytworzą po 3 liście. Szałwia preferuje słoneczne i osłonięte stanowiska, najlepsza dla niej jest ekspozycja południowo-zachodnia. Podłoże do uprawy szałwii lekarskiej powinno średnio żyzne i przepuszczalne, o odczynie obojętnym. Szałwia nie toleruje gleb ciężkich i zalewowych. Do nawożenia szałwii wystarczy stosować w niewielkich ilościach kompost. Szałwię lekarską można zbierać 2-3 razy w sezonie, rozpoczynając tuż przed kwitnieniem. Nasiona szałwii zbiera się jesienią, kiedy kwiatostany są już suche.
Lucerna
Lucernę można siać wiosną jednak możliwy jest też siew letni lucerny, lecz braki wody w tym terminie mogą utrudnić wschody nasion. Optymalny termin siewu to początek kwietnia do pierwszych dni maja. Nasiona lucerny dobrze kiełkują w wilgotnej glebie. Norma wysiewu lucerny zależy od warunków i wynosi ok 25 kg/ha. Najlepsze do uprawy lucerny są gleby o głębokiej warstwie ornej, średnio zwięzłe, zasobne w składniki pokarmowe. Ponieważ lucerna jest bardzo wrażliwa na zakwaszenie gleby – pierwszym zabiegiem nawozowym powinno być wapnowanie pola. Jesienią pod orkę należy przy średniej zasobności w glebie zastosować co najmniej 20 kg fosforu i 70 kg potasu. Głównym źródłem azotu dla lucerny jest azot dostarczany przez bakterie brodawkowe i pokrywa on w całości zapotrzebowanie rośliny. W roku wysiewu lucerny plon nasion można uzyskać tylko z pierwszego pokosu. W następnych latach nasiona uzyskuje się z drugiego pokosu. Zbiór wykonuje się wtedy, gdy ok. 60–70% strąków jest brązowych bądź czerniejących.
Słonecznik bulwiasty
Rozmnaża się tylko poprzez bulwy. Sadzenie najlepiej przeprowadzić jesienią, ale można również wczesna wiosną pod koniec marca. Roślina jest odporna na niskie temperatury. Bulwy należy sadzić na głębokości 10-15 cm, w rozstawie 50-60 cm w rzędzie i 70-100 cm między rzędami. Roślina preferuje stanowisko nasłonecznione, ale dobrze się czuje również w lekkim półcieniu. Najlepiej rośnie w glebie przewiewnej, zasobnej w składniki pokarmowe i wilgotnej. Słonecznik bulwiasty dobrze znosi suszę, jednak dla uzyskania większego plonu bulw, warto dodatkowo nawadniać roślinę. Bulwy można zbierać w dwóch terminach – na jesień w październiku, wtedy ma większe wartości odżywcze. Można również pozostawić bulwy ściętej rośliny do marca wtedy są bardziej słodkie w wyniku przechłodzenia podczas zimy.
Przykładowe propozycje wykorzystania roślin w kuchni
Zupa z liści mniszka lekarskiego
Składniki:
- kilka garści liści mniszka
- średnia cukinia
- mały ogórek
- bulion drobiowo-warzywny
- szczypta soli i pieprzu
- koperek
Przygotowanie:
Cukinię i ogórka myjemy, obieramy i kroimy w kostkę. Gotujemy w bulionie około 20 min. Liście mniszka płuczemy, rwiemy na mniejsze części i dodajemy do ugotowanych warzyw. Miksujemy blenderem do uzyskania odpowiedniej konsystencji. Doprawiamy solą i pieprzem do smaku. Można podać z odrobiną śmietany oraz grzankami.
Syrop z czerwonej koniczyny
Składniki:
- ok 40-50 kwiatów koniczyny
- 2 szklanki cukru
- cytryna
- 2 szklanki wody
Przygotowanie:
Kwiaty otrzepać, rozłożyć na papierowym ręczniku na 2-3 godziny. Powiędnięte kwiatostany wrzucić do słoja i zalać wrzątkiem. Odstawić na noc w chłodne miejsce. Przecedzić przez gazę, a wodę przelać do garnka. Dodać sok wyciśnięty z cytryny (lub całe plasterki) i cukier. Roztwór wymieszać, zagotować i gorący przelać do czystych, wyparzonych butelek i szczelnie zamknąć.
Sok z liści lucerny/Smoothie
Składniki
- ½ szklanki liści lucerny (75 g)
- soku z połowy cytryny
- 4 szklanki wody (1 litr)
- miód
Przygotowanie
Liście lucerny, cytrynę i wodę umieścić w blenderze i rozdrabniać przez 3 minuty. Dla uzyskania słodszego smaku dodać miód według uznania i ponownie zmiksować.
Bardziej pożywną alternatywą dla soku jest smoothie. Zamiast wody używamy mleka, dodajemy liście lucerny, sok z cytryny oraz 4 dojrzałe banany. Smoothie możemy dosłodzić miodem.
Konfitura z miechunki
Składniki:
- 4 szk. obranych owoców miechunki
- 2 szklanki cukru
- 2 szklanki soku ananasowego lub wody
- sok z cytryny
- łyżeczka startej skórki pomarańczowej
Przygotowanie:
Obrane i umyte owoce miechunki, gotujemy w garnku z dodatkiem cukru i soku z ananasa lub wody. Podczas gotowania mieszamy co jakiś czas aż do momentu całkowitego rozgotowania owoców i uzyskania konsystencji konfitury. Po około 30min dodajemy skórkę z pomarańczy i sok z cytryny. Gorąca konfiturę przelewamy do wyparzonych słoiczków i pasteryzujemy 5-10 minut lub przechowujemy w lodówce.
Odwar z korzenia pluskwicy
Do przyrządzenia odwaru używa się wyłącznie podziemnych części rośliny, złożonych z kłącza i korzenia. (Gdy pluskwica przekwitnie korzenie i kłącza wykopuje się, myje i suszy, a następnie rozciera przy pomocy moździerza) Łyżeczkę rozdrobnionego suszu zalewa się szklanką wrzątku. Gotuje na wolnym ogniu pół godziny. Po przecedzeniu dzieli na dwie porcję. Wypija pół szklanki rano i wieczorem.
Sałatka toskańska z karczochami
Składniki:
- 2-3 garści świeżych listków rukoli
- 1 nieduży pomidor
- pół czerwonej cebuli
- 6 karczochów gotowanych lub grillowanych
- 1/3 szklanki czarnych oliwek
- sos: 3 łyżki oliwy z oliwek, 1 łyżka octu jabłkowego, 1 łyżeczka miodu, 1 łyżeczka suszonego oregano, odrobina świeżo mielonego pieprzu
Przygotowanie:
Od karczochów odciąć zewnętrzne, twarde liście oraz końcówki na 1/3 wysokości, przekroić karczocha na pół i usunąć dokładnie włoski. Warzywa należy gotować w osolonej wodzie z dodatkiem oliwy i kilku kropel cytryny aż staną się miękkie (ok 20 min).
W wersji grillowanej, przygotowanego karczocha skropić solidnie oliwą z oliwek i sokiem z cytryny. Grillować na ruszcie lub patelni grillowej z każdej strony do uzyskania miękkości.
Na talerzu ułożyć listki rukoli, kawałki karczocha, pokrojonego pomidora oraz czarne oliwki. Cebulę pokroić w cienkie piórka i dodać do sałatki. Składniki sosu wymieszać ze sobą i polać ułożone warzywa.
Spaghetti z szałwią lekarską
Składniki:
- makaron tagliatelle
- 2 łyżki masła
- garść listków szałwii lekarskiej
- przyprawy: sól, pieprz
- parmezan do oprószenia
Przygotowanie
Makaron ugotować al dente. Zachować 2–3 łyżki wody z gotowania. Masło rozgrzać na patelni do temperatury 130–150°C. Utrzymać temperaturę, mieszając delikatnie, do momentu aż zacznie się pienić. Na masło wrzucić porwane listki szałwii i obsmażyć je na małym ogniu – nie dłużej niż 1 minutę. Dodać ugotowany makaron i pozostawioną z gotowania wodę. Poddusić jeszcze 2–3 minuty. Przed podaniem posypać startym parmezanem.
Słonecznik bulwiasty (Topinambur) zapiekany z serem
Składniki:
- pół kilo podgotowanego topinambura
- mała cebula
- 100 ml śmietany
- pół łyżeczki świeżo mielonego pieprzu
- ząbek czosnku przetarty przez praskę
- 100 g żółtego sera startego na tarce
Przygotowanie
Topinambur kroimy na cienkie plasterki. Mieszamy z cebulą pokrojoną w krążki w naczyniu do zapiekania. Śmietanę łączymy z pieprzem i czosnkiem - zalewamy warzywa. Starty ser możemy wymieszać z pozostałymi składnikami lub posypać do wierzchu. Pieczemy 30-40 minut w 180 stopniach, żeby ser się stopił, a topinambur zrobił chrupiący.
Rośliny miododajne
Cząber ogrodowy to jednoroczna roślina o wysokości ok. 20 – 30 cm. Posiada drobne białe kwiaty oraz przyjemny korzenny, dość silny zapach. Może być uprawiany jako roślina przyprawowa, lecznicza i kosmetyczna. Nie ma dużych wymagań glebowych. Nasiona wysiewa się od kwietnia do maja. Wydajność miodowa: 300 kg/ha.
Bodziszek łąkowy to roślina wieloletnia, łatwa w uprawie. Preferuje stanowisko słoneczne lub półcieniste, glebę ogrodową, przepuszczalną, umiarkowanie wilgotną. Tworzy kępki o wysokości ok. 40cm z licznymi pełnymi, jasnoniebieskimi kwiatami. Jest rośliną miododajną i aromatyczną. Doskonale sprawdza się jako roślina rabatowa i doniczkowa.
Chaber bławatek to roślina jednoroczna. Kwitnienie na niebiesko od czerwca do października. Osiąga wysokość 30-80cm. Nie ma dużych wymagań glebowych i jest łatwy w uprawie. Najlepiej rośnie na stanowiskach nasłonecznionych, w przepuszczalnej mało żyznej glebie. Najlepiej sprawdza się jako składnik mieszanki łąki kwietnej. Wydajność miodową 350 kg/ha
Czarnuszka damasceńska to roślina jednoroczna, o niewielkich wymaganiach jednak najlepiej rośnie na glebach żyznych. Preferuje nasłonecznione stanowiska. Osiąga wysokość 40cm. Rozmnaża się samorzutnie z nasion. Kwitnie od maja do sierpnia, a po przekwitnięciu pojawiają się pękate torebki nasienne również stanowiące ozdobę. Roślina stosowana jest również jako zioło lecznicze. Wydajność miodowa: 40kg/ha.
Czyściec prosty to roślina wieloletnia o dużej odporności na suszę. Najlepiej rośnie na dobrze nasłonecznionych zboczach, na glebach zasobnych w węglan wapnia i umiarkowanie żyznych. Osiąga wysokość do 100cm. Kwitnienie od czerwca do września. Wydajność miodowa: 500 kg/ha.
Dzwonek ogrodowy to roślina dwuletnia. Wyrasta do 60 -100cm. Ma sztywną rozgałęzioną łodygę, a każdy boczny pęd jest zakończony kwiatem. Najlepiej rośnie na glebie żyznej, lekko zasadowej i wilgotnej. Może rosnąć zarówno w pełnym słońcu jak i półcieniu. Dość dobrze znosi zimy. Kwitnie od czerwca do września w drugim roku uprawy.
Facelia błękitna to roślina jednoroczna głównie stosowana jako roślina paszowa, poplonowa na zielony nawóz oraz miododajna. Roślina jest mało wymagająca w uprawie, jest odporna na suszę oraz przymrozki. Dodatkową korzyścią uprawy tej rośliny są jej zdolności spulchniające glebę i poprawa jej struktury. Wydajność miodowa: 500 kg/ha.
Gailardia oścista to średnio wysoka bylina dorastająca zwykle do 30-70 cm wysokości. Kwitnie od lipca do września. Posiada koszyczkowate kwiatostany osiągające nawet do 8 cm średnicy. Jest łatwa w uprawie. Preferuje stanowiska słoneczne i przepuszczalne, lekko wilgotne gleby o dużej zawartości składników. Dobrze znosi upały i suszę. Podczas kwitnienia może wymagać podpór. Jest rośliną ozdobną i miododajną.
Gipsówka wiechowata posiada drobne, bardzo liczne kwiaty. Może dorastać nawet do 100 cm. Kwitnie przez całe lato jednak najlepiej rozwija się w miejscach nasłonecznionych. Preferuje podłoża umiarkowanie suche, dobrze przepuszczalne, nie koniecznie o dużej zasobności w składniki pokarmowe. Jest całkowicie mrozoodporna.
Gorczyca biała to roślina jednoroczna, która dorasta do 50-70 cm wysokości. Uprawiana głównie ze względu na nasiona stosowane jako przyprawa i składnik musztardy. Ma niewielkie, mocno żółte kwiaty. Gorczyca biała kwitnie od końca maja aż do sierpnia. Nie ma dużych wymagań glebowych, rośnie równie dobrze na glebach żyznych i wilgotnych, jak i na słabych, niezbyt bogatych w składniki odżywcze. Wydajność miodowa gorczycy białej to około 250-350kg/ha
Gryka zwyczajna to roślina z grupy zbóż rzekomych. Jest mało wymagająca w uprawie, odporna na choroby i dobrze sobie radzi z konkurencją chwastów. Wysokość roślin sięga 30-60 cm. Preferuje gleby dobrze utrzymujące wilgoć i żyzne. Najlepsze dla gryki jest stanowisko nasłonecznione. Jest cennym komponentem ekologicznej łąki kwietnej. Wydajność miodowa to 110- 490 kg/ha.
Jeżówka purpurowa to lecznicza oraz ozdobna bylina. Cała roślina pokryta jest szorstkimi włoskami. Pozsiada duże koszyczki kwiatowe. Preferuje stanowisko słoneczne ale dobrze toleruje stanowiska lekko ocienione, żyzne gleby próchnicze o umiarkowanej wilgotności. Kwitnie od czerwca do września. Oprócz wartości ozdobnych i miododajnych ma również zastosowanie jako lek na przeziębienie i gojenie ran. Wydajność miodowa-190 kg/ha.
Kocimiętka niebieska i fioletowa to byliny wieloletnie o bardzo małych wymaganiach uprawowych. Mogą rosnąć niemal na każdym rodzaju podłoża. Wymagają stanowiska słonecznego lub pół cienistego. Kwitną od czerwca do września. Wydzielany przez nie olejek eteryczny chroni inne rośliny przed szkodnikami. Nadają się na skalniaki i kwietniki, ale doskonale rosną również w skrzynkach na balkonie i tarasie.
Kolendra siewna jest jednoroczną rośliną o przeciętny wzroście 50 cm. Latem na wierzchołkach pędów pojawiają się baldachy drobnych, białych kwiatów. Uprawa kolendry w naszym kraju służy celom spożywczym i zielarskim gdyż zalicza się do roślin przyprawowych i leczniczych, ale także miododajnych. Nasiona kolendry należy wysiewać wiosną. Rośliny najlepiej uprawiać na przepuszczalnej, lekkiej glebie, zasobnej w wapń w miejscu dobrze nasłonecznionym. Wydajność miodowa kolendry siewnej jest szacowana na 150 kg/ha.
Koniczyna biała to doskonała wieloletnia roślina poplonowa. Można ją uprawiać z powodzeniem na mało żyznych mocno wyeksploatowanych terenach jednak położonych w nasłonecznionych miejscach. Z powodzeniem wytrzymuje suche i gorące lato oraz zimowe mrozy. Obficie kwitnie tworząc równomierny kwiatowy dywan dorastający do 30 cm od podłoża. Świetnie sprawdza się jako składnik mieszanek wieloletnich łąk kwietnych. Średnia wydajność średnia miodowa koniczyny białej wynosi 100 kg/ha.
Koniczyna czerwona to roślina wieloletnia charakteryzująca się fioletowymi/czeronymi kulistymi kwiatami o słodkim zapachu. Łodyga dorasta do 60cm, a liście składają się z trzech mniejszych okrągłych listków. Korzeń może sięgać aż 1,5m. Nie ma dużych wymagań glebowych. Dobrze znosi brak wody. Preferuje miejsca nasłonecznione. Ponadto wykazuje działanie tonizujące, przeciwskurczowe, antyoksydacyjne, przeciwzapalne, uspokajające, przeciwnowotworowe oraz lekkie działanie moczopędne. Wydajność miodowa sięgnąć może 160 kg/ha.
Lawenda lekarska to roślina wieloletnia, miododajna, ozdobna i lecznicza. Osiąga wysokość 15-60cm. Kwiaty są małe, koloru jasno niebieskiego, silnie pachnące. Nadaje się na obwódki ścieżek, rabaty, balkony, ogródki skalne. Preferuje mocno nasłonecznione stanowiska z przepuszczalną glebą o dużej zawartości wapnia. Odstrasza komary i mszyce. Wymaga przycinania by tworzyć zwarte kępy pędów od samej podstawy. Wydajność miodowa lawendy to 200kg/ha.
Nostrzyk biały to roślina dwuletnia. Dobrze radzi sobie na glebach suchych i mało zasobnych. Jest odporny na suszę i dobrze znosi zimowe mrozy. Wyrasta do 150 cm wysokości i ma wzniesiony, rozgałęziony pokrój. Posiada białe, niewielkie, ale liczne kwiaty. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Wydajność miodowa z wynosi 300 kg/ha
Ogórecznik lekarski jest jednoroczną rośliną dorastającą do 60 cm wysokości i podobnej szerokości. Rozwija luźne grona niebieskich gwiazdkowatych kwiatów. Liście ogórecznika owalne, wydłużone i nieco zgrubiałe pokryte są gęstą szczecinką. Kwitnie już po 40 dniach od wysiewu. Podkaszając lub przycinając rośliny można przedłużyć ich kwitnienie aż do jesieni. Preferuje lekką i przepuszczalną, umiarkowanie urodzajna glebę usytuowaną w pełnym słońcu. Wydajność miodowa ogórecznika lekarskiego jest szacowana na 200 kg/ha.
Pszczelnik mołdawski posiada silnie krzewiąca się łodygę pokrytą długimi ząbkowatymi liśćmi oraz fioletowe kwiaty. Wydziela przyjemny, dość intensywny zapach. Okres kwitnienia wynosi 21-35 dni na przełomie lipca i sierpnia. Uprawa najlepiej sprawdza się na stanowiskach bogatych w wapń i wilgotnych, a nawet lekko podmokłych usytuowanych w pełnym słońcu. Nie jest odporny na suszę i wymaga podlewania w czasie letnich upałów. Wydajność miodowa sięga 200-400 kg/ha.
Rezeda wonna to roślina jednoroczna o małych, niepozornych kwiatach barwy biało-zielonej lub czerwono-zielonej. Wydziela silny, przyjemny zapach. Idealna na rabaty lub do cięcia. Na glebie próchnicznej i bogatej w wapń może kwitnąć od lipca do października. Wydajność miodową rezedy wonnej szacuje się na 150 kg/ha.
Rozchodnik to roślina o grubych, sztywnych i nierozgałęzionych łodygach. Liście są mięsiste i płaskie, brzegiem ząbkowane. Odznacza się niesamowitą trwałością. Znakomicie znosi susze, niezbyt żyzne gleby i spadki temperatury. Rozchodniki nie mają większych wymagań co do miejsca sadzenia. Jedyne, czego potrzebują, to miejsca dobrze nasłonecznionego. Kwitnie od czerwca do sierpnia, nektarując w upalne dni, zwłaszcza po deszczu. Wydajność miodowa ok. 270 kg/ha
Serdecznik pospolity to roślina głównie dziko rosnąca. Można go również zasiać jednak niewiele z nasion wykiełkuje jeszcze w tym samym roku. Najlepsze kiełkowanie i wzrost można zaobserwować po dwóch latach od wysiania. Serdecznik nie ma specjalnych wymagań glebowych, rośnie zarówno na glebach piaszczystych jak i na ciężkich glebach gliniastych. Bardzo lubi wysokie temperatury – im jest goręcej, tym lepiej nektaruje. Dorasta do 120cm wysokości. Wydajność miodowa serdecznika pospolitego to ok. 300-400 kg/ha.
Słonecznik ogrodowy może osiągać do 3m wysokości. Kwiaty zebrane są w koszyczki, kwiatostan o średnicy od 20 do 30cm. Słonecznik jest rośliną łatwą w uprawie. Preferuje słoneczne stanowiska. Nasiona słonecznika najlepiej wysiewać w dość sporych odstępach, mając na uwadze docelową wysokość rośliny. Słonecznik nie ma wymagań glebowych. Toleruje każde podłoże. Rośliny są łatwe w uprawie. Wydajność miodowa wynosi ok. 50kg/ha.
Szałwia błyszcząca czerwona to roślina jednoroczna silnie rozkrzewiona, o krępym pokroju i zwisających pędach. Osiąga do 30cm. Jest rośliną miododajną, ozdobną i leczniczą. Sprawdza się na rabaty i do uprawy w skrzynkach balkonowych. Kwitnie od czerwca, aż do października. Preferuje stanowiska słoneczne i półcieniste, gleby przepuszczalne, lekkie, stale wilgotne. Wymaga średniego nawożenia, najlepiej nawozami wieloskładnikowymi.
Wiesiołek żółty to bylina osiągająca 20cm wysokości o płożących się pędach i silnych korzeniach. Kwiaty mają kolor żółty i osiągają średnicę do 12cm. Przekwitłe kwiatostany należy usuwać. Preferuje stanowiska słoneczne, glebę lekką, przepuszczalną średnio żyzną, suchą do lekko wilgotnej. Jest wytrzymały na suszę i w pełni mrozoodporny. Wydajność miodowa to 40 kg/ha.
Wielosiłek błękitny to bylina o wzniesionych łodygach zakończonych gronami kubkowatych, lawendowo-niebieskich kwiatów. Kwitnie od maja do lipca w drugim roku uprawy. Rośnie na każdej przepuszczalnej glebie ogrodowej. Preferuje stanowiska słoneczne i półcieniste. Wydajność miodowa to 40 kg/ha.
Żmijowiec babkowaty jest rośliną dwuletnią, ciepłolubną. Barwa kwiatów zależy od stopnia kwasowości soku komórkowego. Dorasta do wysokości 100cm. Preferuje stanowiska słoneczne, glebę przepuszczalną, suchą, niezbyt wilgotną. Wykorzystywany jest jako roślina ozdobna i miododajna. Wydajność miodowa – od 200kg/ha.
Żywokost lekarski to mrozoodporna i ozdobna roślina o właściwościach leczniczych. Tworzy dużą kępę lancetowatych liści oraz rozgałęzionych kanciastych łodyg. Posiada kwiaty fioletowawe zebrane w sierpik, które dostępne są jedynie dla owadów o długim aparacie ssącym. Należy do roślin o średniej wysokości. Osiąga 81 cm.
Dziewanna grecka jest rośliną dwuletnią przeznaczoną na słoneczne stanowiska z przepuszczalną, lekką ziemią. Osiąga wysokość do 150cm. Kwitnie w okresie czerwca i lipca. Wysiew nasion możliwy jest w dwóch terminach: marzec - maj, wrzesień- październik. Obsiany obszar najlepiej ugnieść i podlewać przez kilka tygodni po wysianiu zapewnić nasionom stale wilgotne podłoże. W drugim roku dziewanna wytwarza długą łodygę zakończoną kwiatostanem.
Hyzop lekarski jest wieloletnią byliną. Preferuje słoneczne, ciepłe stanowiska i przepuszczalną, lekką, suchą, glebę, bogatą w wapń. Osiąga wysokość do 60cm. Kwitnie w okresie lipca i sierpnia. Sposobem rozmnażania jest wysiew bezpośrednio go gruntu w kwietniu lub maju lub podział rozrośniętych egzemplarzy w okresie wiosennym(marzec).
Urzet barwierski zalicza się do roślin dwuletnich. Żółte kwiaty pojawiają się w drugim roku uprawy. Najlepiej sprawdza się na glebach piaszczysto-gliniastych, bogatych w azot, o odczynie obojętnym do zasadowego. Dobrze czuje się w miejscu słonecznym. Okres kwitnienia przypada od maja do lipca. Osiąga wysokość od 50 do 150cm.
Krwawnica pospolita najlepiej sprawdza się stanowiska słoneczne, ale dobrze radzi sobie również w półcieniu. Nie toleruje suszy, najlepsze dla niej są stanowiska wilgotne. Idealnym czas na sadzenie krwawnicy to wiosna, od marca do maja. Sadzenie jesienią również jest możliwe, ale należy to zrobić na tyle wcześnie, aby roślina zdążyła się odpowiednio zakorzenić przed nadejściem zimy. Roślina osiąga wysokość do 50cm.
Mikołajek płaskolistny jest rośliną mało wymagającą. Oczekuje główniej stanowiska słonecznego, dość suchego i przepuszczalnego, preferuje podłoża umiarkowanie żyzne o obojętnym lub lekko zasadowym odczynie pH. Okres kwitnienia przypada latem w pomiędzy czerwcem a wrześniem. Nasiona mikołajka wysiewa się do skrzynek w marcu-kwietniu. Na miejsce stałe sadzi się we wrześniu. Dorasta do ok. 40-60 cm i tworzy wzniesioną, sztywną, rozgałęzioną łodygę.
Lebiodka pospolita nie jest wymagającą rośliną. Preferuje stanowiska suche o wysokim poziomie przepuszczalności, słoneczne lub półcieniste, na gruntach żyznych, próchnicznych, ale przepuszczalnych i lekkich. Zaleca się siew w ciepłą glebę późną wiosną lub nawet na początku lata w ilości 3-5 nasion co 30 cm.
Dziurawiec zwyczajny preferuje stanowiska słoneczne i podłoże przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne, o lekko kwaśnym odczynie. Nasiona wysiewa się jesienią, bezpośrednio do gruntu, w rzędach rozstawionych co około 40 centymetrów. Młode rośliny wymagają regularnego nawadniania, natomiast w późniejszym okresie wzrostu są odporne na suszę.
Złocień właściwy najlepszym stanowiskiem będzie zaciszne i dobrze nasłonecznione miejsce. Duża ilość słońca powoduje obfite kwitnienie. Roślina odpowiednia jest na większość gleb jednak najlepiej sprawdza się na podłożach piaszczysto-gliniastych, umiarkowanie wilgotnych i zasobnych w składniki pokarmowe. Uprawa z nasion odbywa się bezpośrednio do gruntu w okresie kwiecień-czerwiec.
Koniczyna perska to roślina o dużych wymaganiach glebowych i wodnych. Nasiona koniczyny wysiewa się płytko najczęściej w drugiej połowie maja kiedy temperatura gleby jest wyższa niż 6℃. Najlepiej rośnie na glebach żyznych, świeżych i wilgotnych. Koniczynę perską trzeba dość często kosić, ponieważ szybko wylega, a liście znajdujące się najbliżej podłoża zaczynają gnić.
Tymianek właściwy stanowisko przeznaczone pod uprawę powinno być ciepłe i słoneczne, najlepiej o południowej ekspozycji. Rośliny dobrze rosną na glebach średnio zwięzłych, przepuszczalnych. Nie lubią gleb zakwaszonych i podmokłych. Tymianek ma małe wymagania wodne, dlatego dobrze znosi okresowe susze. Nasiona wysiewa się w kwietniu lub lipcu-sierpniu, albo późną jesienią. Rośliny osiągają wysokość około 10-40cm.
Nagietek lekarski nagietki lubią stanowiska od słonecznych do półcienistych. Chociaż nie mają specjalnych wymogów, to najlepiej rosną na żyznym podłożu. Wysiew nasion powinien odbyć się na początku kwietnia bezpośrednio do ziemi na małą głębokość. Zbyt gęste siewki należy przerwać tak aby rośliny pozostały w odległości ok 15cm.
Kłosowiec anyżowy ta roślina wymaga umiarkowanej ilości słońca. Najlepsze dla niej będzie miejsce półcieniste, choć dobrze sobie radzi także na stanowiskach słonecznych. Podczas suszy wymaga dodatkowego podlewania. Preferuje podłoże przepuszczalne i żyzne zarówno kwaśne jak i zasadowe. Najprostszym sposobem rozmnażania jest podział bryły korzeniowej wykonywany tuż przed rozpoczęciem wegetacji rośliny. Rozmnażanie z nasion najlepiej rozpocząć od wysiewu do doniczek a następnie przesadzać rośliny do gruntu w okolicach czerwca.
Dzielżan jesienny/dzielżan ogrodowy wszystkie dzielżany wymagają stanowiska słonecznego (radzą sobie tez w półcieniu). Najlepiej się czują na żyznych i przepuszczalnych podłożach. Lubią ziemię próchniczą i umiarkowanie wilgotną. Dzielżany słabo znoszą suszę, należy zadbać o ich regularne podlewanie. Sadzenie dzielżanów najlepiej przeprowadzić wiosną lub jesienią. Wysiewu nasion najlepiej dokonać w maju-czerwcu do doniczek.
Kosmos podwójnie pierzasty Najlepiej rośnie na stanowiskach ciepłych, dobrze oświetlonych i osłoniętych od silnych wiatrów. Komos lubi podłoża lekkie, przepuszczalne, niezbyt wilgotne i niezbyt zasobne w składniki pokarmowe. Rozmnażanie roślin odbywa się przez wysiew nasion do doniczek, najlepiej koniec marca -kwiecień. Młode rośliny przesadza się do gruntu w drugiej połowie maja. Nasiona można też posiać wprost do gruntu w połowie maja, jednak opóźnia to termin kwitnienia.